De zorgrobot, wat is het?

Een robot om voor mensen te zorgen, dat klinkt kil en afstandelijk. Moeten de zorgtaken niet gewoon door mensen gedaan worden? Volgens sommige specialisten is het in de toekomst niet meer mogelijk de gehele zorgtaak bij mensen neer te leggen. In 2040 is 25 procent van de Nederlandse bevolking namelijk tachtig jaar of ouder. Daarom moet ook de zorg vernieuwen en wordt er gekeken naar oplossingen voor in de (nabije) toekomst.

In Nederland zijn er verschillende projecten waarin men zich bezighoudt met het ontwikkelen van een robot. Zo is het Nationaal Ouderenfonds in 2013 gestart met de ontwikkeling van ALFRED. De Technische Universiteit Eindhoven werkt aan de zorgrobot Amigo, TU Delft heeft zorgoplossingen met de robot Eva. En de Vrije Universiteit in Amsterdam komt met Alice. Ook buiten Nederland is men druk bezig met het ontwikkelen van oplossingen voor de zorg. Zo is er GiraffPlus, een project om ouderen langer thuis te laten wonen met behulp van een robot.

De zorgrobots uit de verschillende projecten, verschillen van elkaar in uiterlijk, werking en mogelijkheden. Maar de robots zien er over het algemeen kil uit. Het zijn grote apparaten op wielen met een soort armen en soms een tabletachtig beeldscherm. Ze zijn vaak nog een beetje lomp en tijdens het gebruik zijn mechanische geluiden te horen.

Sommige robots worden met spraak of een tablet bediend door de gebruiker. Anderen zijn op afstand te bedienen, door bijvoorbeeld zorgverleners of familieleden. Voordat een robot ingezet kan worden, moet een huis hiervoor geschikt zijn. Veel robots werken met sensoren in het huis en op de gebruikers. Er moet dan dus eerst een heel netwerk met sensoren aangelegd worden.

De zorgrobots die nu gemaakt worden, nemen niet alle taken van verpleegkundigen over. De meeste robots zorgen dat mensen langer thuis kunnen blijven wonen. Ze doen huishoudelijk taken, zoals eten en drinken bereiden en brengen, de deur openen en een pillendoos brengen. Maar ook de sociale factor weegt mee. Zo is de robot Alice vooral bedacht om senioren uit het isolement te halen. En Giraff maakt het voor familieleden mogelijk, via een soort Skype, een digitaal bezoek te brengen aan de senioren. Met ALFRED kan weer een spelletje gespeeld worden. De robots ALFRED en Giraff kunnen ook ingezet worden om zorgtaken te vervullen, zoals het meten van de bloeddruk. Tot slot zorgen sommige robots voor betere communicatie tussen de gebruiker en zorginstanties. Via een beeldscherm kunnen mensen direct in contact komen met zorgverleners.

Op het moment worden al veel robots op kleine schaal getest in verzorgingshuizen en in sommige thuissituaties. Tegelijkertijd worden ze nog doorontwikkeld. Het zal nog jaren duren voordat ze daadwerkelijk massaal ingezet worden. Een belangrijk aspect hierbij is ook het prijskaartje dat hangt aan een zorgrobot. Een exemplaar kost al snel tienduizenden euro's.